Çevresel faaliyetlerde bulunan bilim adamı

Font:      

Son dönemde doğa bilimlerine olan ilgi artmıştır, fakat bu bununla ilgili yeni bir gelişme olduğu veya bu konunun Batı'nın özel ilgi odağı olduğu anlamına gelmiyor.
Sovyet rejimi yönetimi altında yaşamış ve faaliyet göstermiş seçkin Azerbaycan bilim adamının 6 kitabının yayınlanması, çeşitli zamanlarda ve çeşitli yerlerde bir çok değerli eserlerin yazılmasını bize zamanında hatırlatır.
Toprakbilim uzmanı Muhtar Abduyev`in (1926-79) bilimsel faaliyeti çok verimli olmuştur. Öyle ki, bilim adamı sürekli bilimin insanların kullanımına yararlı şekle düşebilmesi için yılmadan çalışmıştır. İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak için yemek ve su teminatından daha büyük esaslı şeyler vardır.
Bilginin vatanı sınır itibari ile küçüktür, fakat çeşitlilik itibarı ile çok zengindir. Burada dünyanın tüm iklim kuşaklarını görmemizin mümkünlüğünü söyleyebiliriz. Elbette ki, Azerbaycan şu anda kendi zengin petrol ve gazı ile biliniyor, aynı zamanda önemli tarım endüstrisine de sahiptir: meyve ve tahıl ürünleri, bunların yanısıra hayvancılık.
Azerbaycan'ın verimli ülke olmasına rağmen, onun da tüm ülkeler gibi, belirli çevresel sorunları vardır. Muhtar Abduyev işbu çevresel sorunlardan biri olan çorak toprakları tetkik etmiş, özellikle de ülkesinin Mil ovasını. O geniş arazilerin tarımda verimli kullanılması için kendi araştırmalarında, iş alanında ve laboratuvar incelemelerinde tetkik edilmeyen bir bölüm bırakmıyordu.
O sadece herhangi bir sorunun çözümü ile uğraşmıyordu, aynı zamanda kendi tecrübe ve bilgisini yaymak, onları gelecek nesillere aktarmak istiyordu.
Profesör Abduyev`in ailesi Azerbaycan'ın Gebele ilçesinden idi. Azerbaycan Milli İlimler Akademisi ülkenin Toprakbilim Kurulu ile birlikte haziran ayında onun anısına ve eserlerine adanmış Konferans düzenlemiştir. Profesörün 6 kitabı ayrıca İngiliz ve Rus dillerine çevrilmiş ve yayınlanarak Konferans`ta tanıtılmıştır. Bilimsel eserlerin sunulmasının yanısıra, onun Azerbaycan Devlet Üniversitesi'nde ve başka kurumlarda yetiştirdiği öğrencileri, kendi öğretmenlerine bir bilim adamı gibi onlara gösterdiği dikkate, insanların yararı için nasıl çaba göstermesine ve kendisinden sonraki takipçilerine olan sevgisine göre kendi şükranlarını belirtmişler.
Sovyetler Birliği'nin yıkılması üzerine Sovyet Bilimler Okulu da yıkıldı ve bu Birliğin içinde olmuş 15 cumhuriyet arasındaki işbirliği de kesildi. Azerbaycan da dahil olmak üzere bu ülkeler daha önce Batı ilminden yoksun bırakılmış ve onlar bu sorunun üstesinden gelmeli olmuşlar. Bu kitapların yayınlanması ülkenin bağımsız gelişmesinde atılmış bir adım oldu. Bu yayınlar Azerbaycan'da İthaca Press gibi nüfuzlu bir yayınevi tarafından tercüme olunup desteklenerek yayınlanmış ilk bilimsel kitaplar olmuşlar. Kitapları yayımcılar ve Amazon gibi web siteler aracılığı ile elde etmek mümkündür ve hiç şühpe yok ki, bu, Batı'nın profesör Muhtar Abduyev gibi alimlerle tanışmaya hizmet edecektir. Bari Üniversitesi profesörü Nicola Senesi haziran toplantısında bu olayın daha geniş katılımcıyı Azerbaycan'ın ünlü bilginlerinin insanlığın gelişimine verdiği armağanlar hakkında bilgi vereceğini vurgulamıştır.
Profesör Muhtar Abduyev`in kitapları:
• Azerbaycan'ın killi çorak topraklarının hızlı islahı
• Azerbaycan'da çorak topraklar ve onların iyileştirilmesi
• Delüvyon topraklar ve onların islahı
• Azerbaycan'ın ova kısmının delüvyon şekilde çorak toprakları
• Mil ovası topraklarının islah yönlü iyileştirilmesi
• Şirvan ovası topraklarının tuzlanması ve onunla mücadele önlemleri


Ian Peart
"Visions of Azerbaijan" dergisi yazı işleri müdürü



Okunub: 1204

Kitapları

Şirvan ovalığı toprakların çoraklaşması ve onunla mucadele araştırmaları Şirvan ovalığı toprakların çoraklaşması ve onunla mucadele araştırmaları
Mil ovalığı topraklarının islahı Mil ovalığı topraklarının islahı
Azerbaycanın killi çoraklıklarının hizlı islahı Azerbaycanın killi çoraklıklarının hizlı islahı
Dellüvial çorak topraklar ve şunların islah soruları Dellüvial çorak topraklar ve şunların islah soruları
Azerbaycan ovalığ kısmının delüvial çorak toprakları Azerbaycan ovalığ kısmının delüvial çorak toprakları
Azerbaycanda çorak topraklar ve onların iyileştirilmesi Azerbaycanda çorak topraklar ve onların iyileştirilmesi
Dağlarım benim Dağlarım benim